Vừa qua, tại Khu bảo tồn biển Hòn Cau, Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã hợp tác với Trung tâm Bảo tồn Đa dạng sinh học và Loài nguy cấp (CBES) tổ chức buổi tập huấn về hoạt động cứu hộ rùa biển và thú biển bị đánh bắt không chủ đích (bycatch). Hoạt động này thu hút 16 khu bảo tồn biển/vườn quốc gia (KBTB/VQG) và đại diện 28 Chi cục Thủy sản từ các tỉnh/thành ven biển trên cả nước.
Rùa biển là các loài bò sát thuộc họ Chelonioidea, có lịch sử tiến hóa hơn 130 triệu năm. Trên thế giới hiện có 08 loài rùa biển, trong đó 5 loài đã được ghi nhận tại Việt Nam: Rùa xanh (Chelonia mydas), Đồi mồi (Eretmochelys imbricate), Đồi mồi dứa (Lepidochelys olivacea), Quản đồng (Caretta caretta), và Rùa da (Dermochelys coriacea).
Tại Việt Nam, mọi loài rùa biển đều được bảo vệ bởi pháp luật. Cá nhân vi phạm có thể bị phạt tiền lên đến 2 tỷ đồng hoặc đối diện mức án tù lên đến 15 năm. Tuy nhiên, việc săn bắt và buôn bán rùa biển vẫn diễn ra ở một số địa phương, đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn tại của chúng.
Thú biển là các động vật có vú sống trong biển, bao gồm cá heo, cá voi (bộ Cetacea), bò biển (Sirenians), và các loài hải cẩu (Họ Pinipedia). Việc bảo tồn và cứu hộ các loài thú biển, như cá heo và rái cá, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ sinh thái biển.
Giải cứu và tái thả thành công những cá thể thú biển nguy cấp là điều cần thiết để bảo vệ quần thể loài.
Bycatch, hiện tượng các loài sinh vật biển ngoài ý muốn bị bắt giữ, là một vấn đề cấp bách được ông Vũ Long, chuyên gia CBES, chia sẻ. Đối với rùa biển, cần cẩn thận khi gỡ lưới hoặc dây câu để tránh gây tổn thương. Việc cứu hộ thú biển cũng đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm nhằm giảm thiểu các rủi ro tổn thương.
Đối với rùa biển hoặc thú biển mắc lưỡi câu, cần kiểm tra và quyết định cách loại bỏ lưỡi câu sao cho tối ưu nhất. Trường hợp loài này bị trôi khỏi bờ, cần phải tiến hành cứu hộ theo cách thích hợp và ghi lại thông tin về ngư cụ liên quan.
Sau buổi học lý thuyết, các học viên đã tham gia thực hành và rút kinh nghiệm thực tiễn. Một mạng lưới các KBTB/VQG được thành lập nhằm phối hợp, hỗ trợ và chia sẻ thông tin về công tác cứu hộ rùa biển và thú biển.
Bảo tồn các loài thú biển cho hệ sinh thái biển tự nhiên.
Chính phủ đã ban hành Nghị định 37/2024/NĐ-CP, bổ sung quy định về khai thác không chủ ý các loài thủy sản nguy cấp, quý và hiếm. Các cá nhân và tổ chức phải ghi lại thông tin vào sổ nhật ký khai thác và đánh giá tình trạng sức khỏe của cá thể bị khai thác để có phương án xử lý phù hợp.
Các phương án xử lý bao gồm:
(1) Thả về khu vực khai thác nếu cá thể còn khỏe mạnh;
(2) Thông báo với cơ quan quản lý Nhà nước hoặc cơ sở cứu hộ để thực hiện cứu hộ;
(3) Thông báo với cơ quan quản lý Nhà nước để phối hợp với chính quyền địa phương xử lý nếu cá thể bị thương nặng hoặc đã chết.
Add comment